Γενικά
Χρωματική όραση
Προβλήματα όρασης
Φακοί επαφής
Γυαλιά οράσεως
Νυχτερινή όραση και οδήγηση
Η υπεριώδης ακτινοβολία και τα μάτια
Γενικά
Ποιες είναι οι ώρες λειτουργίας σας και ο κοντινότερος σταθμός του Μετρό;
Μπορώ να αγοράσω έτοιμα διορθωτικά γυαλιά οράσεως ώστε να μη σπαταλήσω το χρόνο κανενός;
Πόσο συχνά πρέπει να κάνω οφθαλμολογική εξέταση;
Δικαιούμαι δωρεάν οφθαλμολογική εξέταση από το ΕΟΠΥΥ (πρώην ΙΚΑ) και σχετικό δικαιολογητικό δαπάνης;
Τι ποσό δικαιούμαι για γυαλιά ή για φακούς επαφής;
Δώστε μου 10 λόγους για τους οποίους πρέπει να υποβληθώ σε οφθαλμολογική εξέταση.
Ο εργοδότης μου υποχρεούται να πληρώσει για τα γυαλιά μου;
Εάν φορέσω γυαλιά, θα εξαρτώμαι από αυτά;
Κάνει κακό στα μάτια αν βλέπει κανείς τηλεόραση από πολύ μικρή απόσταση;
Μπορεί να σταματήσει η επιδείνωση της μυωπίας;
Τι προκαλεί την ξηροφθαλμία;
Οι μυιοψίες («μυγάκια») αποτελούν ένδειξη προβλήματος όρασης;
Σε ποια ηλικία μπορεί να εξεταστεί ένα παιδί;
Χρωματική όραση
Μπορεί να διορθωθεί η προβληματική χρωματική όραση;
Οι χρωματικοί φακοί επηρεάζουν τη χρωματική όραση;
Προβλήματα όρασης
Μυωπία
Υπερμετρωπία
Αστιγματισμός
Πρεσβυωπία
Φακοί επαφής
Θα κάνω κακό στα μάτια μου αν φορέσω τους φακούς μου ανάποδα;
Υπάρχει όριο ηλικίας στη χρήση φακών επαφής;
Οι φακοί επαφής μιας χρήσης είναι ασφαλείς;
Είναι ασφαλής η χρήση των φακών επαφής κατά τη διάρκεια της νύχτας;
Μπορώ να φορώ φακούς επαφής όταν κολυμπάω;
Μπορώ να αγοράσω φακούς επαφής από το διαδίκτυο;
Τι είναι οι επισκέψεις παρακολούθησης και ελέγχου των φακών επαφής;
Είναι αποτελεσματικοί οι διπλοεστιακοί φακοί επαφής;
Οι φακοί επαφής προκαλούν μολύνσεις στα μάτια;
Το νερό της βρύσης κάνει κακό στους φακούς επαφής;
Έχω αστιγματισμό. Μπορώ να βάλω φακούς επαφής;
Θέλω να φορέσω φακούς επαφής μόνο και μόνο για να αλλάξω το χρώμα των ματιών μου.
Γυαλιά οράσεως
Τύποι φακών και επιστρώσεων
Εστιακοί φακοί
Διπλοεστιακοί
Πολυεστιακοί ή προοδευτικοί φακοί
Φακοί υψηλού δείκτη διάθλασης και ασφαιρικοί φακοί
Γυαλιά ηλίου-οράσεως
Γυαλιά ασφαλείας και γυαλιά για αθλήματα
Αντιανακλαστική επίστρωση
Σκληρή επίστρωση με αντοχή στις γρατσουνιές
Φακοί με πολλαπλές επιστρώσεις
Φωτοχρωματικοί φακοί
Τι είναι οι φωτοχρωματικοί φακοί;
Γιατί να φορέσω φωτοχρωματικούς φακούς;
Οδήγηση με φωτοχρωματικούς φακούς
Νυχτερινή όραση και οδήγηση
Ποιος υποφέρει από προβλήματα νυχτερινής όρασης;
Τι είναι η νυχτερινή μυωπία;
Τι προκαλεί αυτή την αλλαγή;
Σίγουρα όμως αυτό σημαίνει ότι για την οδήγηση χρειάζονται ειδικά γυαλιά;
Παρόλα αυτά, τα πράγματα είναι κάπως θολά όταν οδηγώ τη νύχτα!
Έχω ελέγξει τα γυαλιά μου αλλά βλέπω φωτεινούς κύκλους και αντανακλάσεις γύρω από φώτα και προβολείς που με κάνουν να νιώθω δυσφορία. Τι μπορώ να κάνω γι’ αυτό;
Είναι απλά ένα από τα προβλήματα που έρχονται με το πέρασμα της ηλικίας;
Έχω δει διαφημίσεις για πορτοκαλί γυαλιά νυχτερινής οδήγησης. Βοηθούν;
Και τα μπλε φώτα νύχτας που διαφημίζονται για χρήση μέσα στο αυτοκίνητο;
Τι πρέπει να κάνω για να βεβαιωθώ ότι βλέπω όσο το δυνατόν καλύτερα όταν οδηγώ τη νύχτα;
Η υπεριώδης ακτινοβολία και τα μάτια
Τι είναι το όζον;
Γιατί είναι σημαντικό το στρώμα του όζοντος;
Τι συμβαίνει στο στρώμα του όζοντος;
Γίνεται τίποτα για να σταματήσει αυτό;
Γνωρίζουμε εάν έχει ήδη σημειωθεί απώλεια του ατμοσφαιρικού όζοντος;
Αυτό σημαίνει ότι περισσότερη υπεριώδης ακτινοβολία μικρού μήκους κύματος φτάνει στην επιφάνεια της Γης;
Πότε πρέπει να προστατεύω τα μάτια μου από τη μικρού κύματος υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου;
Πώς μπορώ να προστατέψω τα μάτια μου;
Χρειάζομαι προστασία ακόμη κι όταν ο ουρανός είναι συννεφιασμένος;
Ενδέχεται οι κίνδυνοι να αυξηθούν στο μέλλον;
Αν τα μάτια μου έχουν εκτεθεί σε υπερβολική υπεριώδη ακτινοβολία μικρού μήκους κύματος, πώς μπορώ να το γνωρίζω;
Τι είναι οι πολωμένοι φακοί;
Γενικά
1. Ποιες είναι οι ώρες λειτουργίας σας και ο κοντινότερος σταθμός του Μετρό;
Κοντινότερος σταθμός Μετρό: Χαλάνδρι και Αγία Παρασκευή.
Γραμμή: Μπλε, πιέστε εδώ για χάρτη
Ώρες λειτουργίας: βλέπε κεντρική σελίδα
2. Μπορώ να αγοράσω έτοιμα διορθωτικά γυαλιά οράσεως ώστε να μη σπαταλήσω το χρόνο κανενός;
Ο καθένας μπορεί να πουλήσει έτοιμα γυαλιά ανάγνωσης που προορίζονται μόνο για τη διόρθωση της πρεσβυωπίας (που είναι η πάθηση που εμφανίζεται καθώς ο άνθρωπος μεγαλώνει σε ηλικία και χρειάζεται ειδικά γυαλιά για να διαβάσει, όχι όμως και για να δει σε μεγάλη απόσταση). Για τα γυαλιά αυτά ισχύουν οι εξής περιορισμοί: έχουν μέγιστη ισχύ +4 διοπτριών, οι φακοί για το δεξί και το αριστερό μάτι είναι πανομοιότυποι και έχουν σταθερή απόσταση μεταξύ των κορών των οφθαλμών, 60mm συνήθως. Να μην παραλείπετε να κάνετε τακτικά οφθαλμολογικές εξετάσεις (τουλάχιστον κάθε 2 χρόνια), καθώς σε μια εξέταση των ματιών δεν ελέγχεται μόνο η όραση αλλά και η υγεία των ματιών σας. Πολλές παθήσεις, όπως το γλαύκωμα, γίνονται όλο και συνηθέστερες με την πάροδο της ηλικίας και δεν έχουν συμπτώματα, παρά μόνο όταν έχει πλέον προκληθεί μόνιμη απώλεια της όρασης.
3. Πόσο συχνά πρέπει να κάνω οφθαλμολογική εξέταση;
Γενικά συνίσταται να πηγαίνετε στον οφθαλμίατρο κάθε δυο χρόνια, εφόσον δεν έχετε συμπτώματα μεταβολής της όρασης σας. Αν υπάρχουν προβλήματα, τότε κάθε φορά που σας λέει ο οφθαλμίατρος σας.
Σας παραθέτουμε έναν γενικό κατευθυντικό οδηγό για διευκόλυνσή σας:
α. Kάτω των 7 ετών με προβλήματα διόφθαλμου όρασης ή χρήσης γυαλιών - κάθε 6 μήνες
β. Aπό 7 ετών έως και 16 ετών με προβλήματα διόφθαλμου όρασης ή με μυωπία που ανεβαίνει ταχύτατα - κάθε 6 μήνες
γ. Εως και 16 ετών και χωρίς προβλήματα διόφθαλμου όρασης - κάθε 1 χρόνο
δ. Ανω των 16 ετών και έως 70 ετών - κάθε 2 χρόνια
ε. Άνω των 70 ετών - κάθε 1 χρόνο
● Αν κάποιος είναι άνω των 40 ετών και υπάρχει ιστορικό Γλαυκώματος στην οικογένεια ή έχει υψηλή ενδοφθάλμια πίεση - συνήθως κάθε 1 χρόνο
● Αν κάποιος έχει διαβήτη - συνήθως κάθε 1 χρόνο
Για περισσότερες πληροφορίες επισκευφθείτε το site της Οφθαλμολογικής Εταιρίας
www.eyenet.gr
4. Δικαιούμαι δωρεάν οφθαλμολογική εξέταση από το ΕΟΠΥΥ (πρώην ΙΚΑ) και σχετικό δικαιολογητικό δαπάνης;
Για να δικαιούστε δωρεάν εξέταση, πρέπει να ισχύουν ορισμένες προϋποθέσεις. Σύμφωνα με τις σημερινές οδηγίες, οι οφθαλμολογικές εξετάσεις που παρέχονται από το ΕΟΠΥΥ, ή από άλλο ανάλογο φορέα, επιτρέπονται κάθε 4 χρόνια (απο το 2013). Υπάρχουν, όμως, κάποιες εξαιρέσεις. Τηλεφωνήστε μας για να σας ενημερώσουμε σχετικά με το εάν δικαιούστε δωρεάν εξέταση ή όχι. Για ραντεβού με το ΕΟΠΥΥ, καλέστε το 14554.
5. Τι ποσό δικαιούμαι για γυαλιά ή για φακούς επαφής;
Το ποσό που λαμβάνετε διαφέρει, ανάλογα με τον ασφαλιστικό σας φορέα. Το ΕΟΠΥΥ σας δικαιολογεί 100 ευρώ κάθε τέσσερα χρόνια
(Εφημερίδα της Κυβερνήσεως)
6. Δώστε μου 10 λόγους για τους οποίους πρέπει να υποβληθώ σε οφθαλμολογική εξέταση.
Η οφθαλμολογική εξέταση αποτελεί σημαντική εξέταση υγείας και πρέπει να συμπεριλαμβάνεται σε κάθε τσεκ-απ. Ακολουθούν 10 σημαντικοί λόγοι για τακτική οφθαλμολογική εξέταση:
1. Έχετε μόνο δυο μάτια. Εάν χάσετε την όρασή σας, μπορεί να μην την ξαναβρείτε ποτέ.
2. Σε αντίθεση με τα δόντια, τα μάτια δεν πονάνε όταν υπάρχει κάποιο πρόβλημα.
3. Κατά την οφθαλμολογική εξέταση, μπορούν να εντοπιστούν πρώιμα σημάδια καταστάσεων που ενδέχεται να σας οδηγήσουν στην τύφλωση, όπως το γλαύκωμα.
4. Όσο νωρίτερα εντοπιστεί ένα πρόβλημα, τόσο μεγαλύτερες είναι και οι πιθανότητες επιτυχημένης θεραπείας. Αυτό ισχύει ιδίως για τα παιδιά και τους ηλικιωμένους.
5. Επίσης, κατά την οφθαλμολογική εξέταση μπορούν να εντοπιστούν άλλα υπάρχοντα προβλήματα υγείας, όπως η υπέρταση και ο διαβήτης.
6. Κατά την εξέταση, ελέγχεται εάν χρειάζεται διόρθωση η όρασή σας και καθορίζεται ο καλύτερος τρόπος διόρθωσης για την όρασή σας.
7. Καλή όραση συνεπάγεται ότι θα μπορείτε να εργάζεστε και να παίζετε καλύτερα και με περισσότερη ασφάλεια – στην πραγματικότητα, συνεπάγεται καλύτερη ποιότητα ζωής.
8. Για τους νέους, η καλή όραση είναι πολύ σημαντική για τη μάθηση. Μια οφθαλμολογική εξέταση θα εντοπίσει κάθε πρόβλημα όρασης που ενδεχομένως να επηρεάζει τις επιδόσεις των παιδιών στο σχολείο.
9. Συχνά, θεωρείται δεδομένο ότι η όραση εξασθενεί καθώς μεγαλώνει ο άνθρωπος. Ωστόσο, με τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις και διόρθωση τυχόν προβλημάτων στην όραση, τα πιο ηλικιωμένα άτομα μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα της ζωής τους.
10. Η κακή όραση είναι επικίνδυνη. Βεβαιωθείτε ότι ισχύουν στην περίπτωσή σας οι προϋποθέσεις που προβλέπονται από το νόμο για την οδήγηση.
Πρέπει να κάνετε οφθαλμολογικές εξετάσεις κάθε δυο χρόνια, εκτός αν ο γιατρός σας σάς δώσει διαφορετικές οδηγίες. Ενδεχομένως να πρέπει να κάνετε εξετάσεις συχνότερα, ανάλογα με την ηλικία και το ιατρικό ιστορικό σας. Ο πιο αρμόδιος για να λάβει αυτή την απόφαση είναι ο οφθαλμίατρός σας.
7. Ο εργοδότης μου υποχρεούται να πληρώσει για τα γυαλιά μου;
Σε ορισμένες περιπτώσεις και μόνο αν είστε χρήστης οθόνης υπολογιστή ή οθόνης οπτικής παρουσίασης (VDU) και όχι για άλλες εργασίες (π.χ. διάβασμα). Επίσης υπάρχουν πολλά ασφαλιστικά προγράμματα τα οποία καλύπτουν αυτή την ανάγκη.
8. Εάν φορέσω γυαλιά, θα εξαρτώμαι από αυτά;
Δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι, εάν φορέσετε γυαλιά, θα εξαρτάστε περισσότερο από αυτά. Οι περισσότεροι άνθρωποι πρέπει να φορούν τα γυαλιά περισσότερο όσο μεγαλώνουν, ιδίως εάν έχουν πρεσβυωπία, και το να φοράνε γυαλιά δεν αυξάνει (ούτε όμως και μειώνει) αυτή τους την ανάγκη. Εάν πάθετε μυωπία στην εφηβεία, αυτό συμβαίνει επειδή τα μάτια σας μεγαλώνουν (τα μάτια με μυωπία είναι πολύ μεγάλα) και αυτό επίσης τείνει να επιδεινώνεται, ανεξάρτητα από το εάν φοράτε τα γυαλιά σας. Αυτό που συμβαίνει συνήθως είναι, όταν κάποιος πάρει το πρώτο του ζεύγος γυαλιών, διαπιστώνει ότι η όρασή του είναι πολύ πιο καθαρή και άνετη με τα γυαλιά παρά χωρίς αυτά, που δεν θέλει πλέον να καταβάλει καμία προσπάθεια για να δει χωρίς τα γυαλιά. Στη συνέχεια, μόλις βγάλει τα γυαλιά, του κάνει εντύπωση ότι η όρασή του είναι εμφανώς χειρότερη χωρίς αυτά από ό,τι πριν τα φορέσει. Στην πραγματικότητα, η όρασή του δεν είναι χειρότερη χωρίς γυαλιά από ό,τι ήταν πριν τα φορέσει, αλλά έχει συνηθίσει να βλέπει πιο άνετα με τα γυαλιά.
9. Κάνει κακό στα μάτια αν βλέπει κανείς τηλεόραση από πολύ μικρή απόσταση;
Δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι, αν παρακολουθεί κανείς τηλεόραση από πολύ μικρή απόσταση, κάνει κακό στα μάτια του. Πρέπει να παρακολουθείτε τηλεόραση με αναμμένα τα φώτα, και όχι με σβηστά φώτα, γιατί έτσι είναι πιο άνετα. Διαφορετικά, είναι σαν να κοιτάζετε απευθείας ένα (μεγάλο) φακό.
10. Μπορεί να σταματήσει η επιδείνωση της μυωπίας;
Η μυωπία οφείλεται συνήθως στο μεγάλο μέγεθος του ματιού ή στη μεγάλη κυρτότητα του κερατοειδούς. Γι’ αυτό παρατηρείται συνήθως κατά την εφηβεία, οπότε συμβαίνει η απότομη φάση της ανάπτυξης. Παρόλο που δεν μπορεί κάποιος να ελέγξει πόσο μεγάλο (ή μακρύ) θα γίνει το μάτι του, ορισμένοι πιστεύουν ότι, αν φορούν σκληρούς φακούς επαφής, θα επιβραδύνουν την αύξηση της μυωπίας ελαττώνοντας την κυρτότητα του κερατοειδούς.
11. Τι προκαλεί την ξηροφθαλμία;
Η ξηροφθαλμία μπορεί να οφείλεται σε πρόβλημα που σχετίζεται είτε με την ποιότητα είτε με την ποσότητα των δακρύων που εκκρίνονται. Οι διαφορές μπορεί να εξαρτώνται από την ηλικία, τις διατροφικές συνήθειες, την κατάσταση της υγείας, τη φθορά των φακών επαφής, την ατμόσφαιρα, τα φάρμακα ή την εργασία. Ανάλογα με την αιτία, η θεραπευτική αγωγή μπορεί να συνίσταται σε ζεστές κομπρέσες ή απλά τη χρήση τεχνητών δακρύων. Ο ιατρός σας θα μπορέσει να σας παράσχει συμβουλές αφού πρώτα σας εξετάσει.
12. Οι μυιοψίες («μυγάκια») αποτελούν ένδειξη προβλήματος όρασης;
Οι περισσότεροι άνθρωποι, ιδιαίτερα εάν έχουν μυωπία, έχουν μυιοψίες μέσα στα μάτια τους. Οι μυιοψίες έχουν τη μορφή μικρών μαύρων στιγμάτων («μυγάκια») που φαίνεται ότι κινούνται μέσα στο οπτικό σας πεδίο. Μετακινούνται όταν μετακινείτε τα μάτια σας και κανονικά είναι πιο εμφανή όταν κοιτάζετε ένα σκέτο παλ τοπίο (όπως ο καθαρός ουρανός). Τις περισσότερες φορές είναι αθώες. Ωστόσο, αν τα μάτια σας κατακλύζονται από «μυγάκια», αν βλέπετε πολλά «μυγάκια» μετά από ένα χτύπημα στο κεφάλι ή αν βλέπετε φωτάκια να αναβοσβήνουν μέσα στα μάτια σας ή μια «κουρτίνα» ή ένα «βέλο» μπροστά στα μάτια σας, πρέπει να επισκεφθείτε οφθαλμίατρο επειγόντως.
13. Σε ποια ηλικία μπορεί να εξεταστεί ένα παιδί;
Τα παιδιά μπορούν να υποβληθούν σε οφθαλμολογική εξέταση μόλις αναπτυχθούν αρκετά ώστε να μπορούν να ανοίγουν τα μάτια τους. Δεν είναι ανάγκη να μπορούν να διαβάζουν τα γράμματα, ούτε καν να μιλούν (παρόλο που βοηθά αν μπορούν!). Αν υπάρχει στην οικογένειά σας ιατρικό ιστορικό τεμπέλικου (αμβλυωπικού) ματιού, στραβισμού ή ανάγκης για πολύ ισχυρά γυαλιά από πολύ μικρή ηλικία, πρέπει οπωσδήποτε να πάτε το παιδί σας για εξέταση στον οφθαλμίατρο.
Χρωματική όραση
1. Μπορεί να διορθωθεί η προβληματική χρωματική όραση;
Οι περισσότεροι άνθρωποι που δεν έχουν καλή χρωματική όραση έχουν το πρόβλημα εκ γενετής. Είναι κληρονομικό και τις περισσότερες φορές, προσβάλλει τα αγόρια. Δεν υπάρχει θεραπεία για τα εκ γενετής προβλήματα της χρωματικής όρασης, κάποιοι άνθρωποι όμως το βρίσκουν σκόπιμο να φορούν ειδικά χρωματιστά γυαλιά ή φακούς επαφής με διαφορετικό χρώμα σε κάθε μάτι. Παρόλο που αυτό δεν αποκαθιστά την εμφάνιση των χρωμάτων, μπορεί να σας δώσει τη δυνατότητα να διακρίνετε ευκολότερα ορισμένα χρώματα, συγκρίνοντας την αντίληψη του χρώματος με το ένα μάτι με την αντίστοιχη από το άλλο μάτι. Παρόλα αυτά, αυτό δεν θα σας επιτρέψει να προσληφθείτε σε μια δουλειά από την οποία αποκλείονται άτομα με ελαττωματική χρωματική όραση.
2. Οι χρωματικοί φακοί επηρεάζουν τη χρωματική όραση;
Οι χρωματικοί φακοί, οι οποίοι φαίνονται χρωματισμένοι (καμία σχέση με τους έγχρωμους καλλυντικούς φακούς), αλλάζουν το χρώμα των πραγμάτων που κοιτάζετε με αυτούς. Αν και οι δυο φακοί φέρουν το ίδιο χρώμα (όπως συμβαίνει τις περισσότερες φορές), αυτό θα αλλάξει το χρώμα όλων των πραγμάτων που κοιτάζετε με αυτούς και μπορεί να κάνει δύσκολη την οπτική αντίληψη ορισμένων πραγμάτων. Επειδή το χρώμα μειώνει την ποσότητα του φωτός που εισέρχεται στα μάτια σας, δεν συνιστούμε τη χρήση χρωματικών φακών για οδήγηση τη νύχτα ή σε συνθήκες κακής ορατότητας όπου το φως παίζει πολύ σημαντικό ρόλο.
Προβλήματα όρασης
Μυωπία
Η μυωπία παρατηρείται όταν το φως εστιάζεται μπροστά από τον αμφιβληστροειδή, προκαλώντας θόλωση της μακρινής όρασης. Παρόλα αυτά, η κοντινή όραση είναι συνήθως καθαρή. Συνήθως, η μυωπία παρατηρείται στην παιδική ή εφηβική ηλικία και εντοπίζεται για πρώτη φορά στο σχολείο. Μπορεί κάποιος να πρέπει να φορά γυαλιά συνέχεια ή μόνο για την οδήγηση, για να βλέπει τηλεόραση ή για να κάνει αθλητισμό.
Υπερμετρωπία
Η υπερμετρωπία παρατηρείται όταν το φως εστιάζεται πίσω από τον αμφιβληστροειδή, και όχι επάνω του, και το μάτι πρέπει να καταβάλλει μεγαλύτερη προσπάθεια για να εστιάσει ξανά. Αυτό μπορεί να προκαλέσει δυσφορία, πονοκεφάλους ή προβλήματα με την κοντινή όραση. Μπορεί κάποιος να πρέπει να φοράει γυαλιά συνέχεια ή μόνο για εργασίες από κοντινή απόσταση, όπως διάβασμα, γράψιμο ή χρήση Η/Υ. Στα ηλικιωμένα άτομα, όπου η επανεστίαση γίνεται δυσκολότερη, μπορεί να γίνει θολή και η μακρινή όραση.
Αστιγματισμός
Ο αστιγματισμός παρατηρείται όταν η κύρτωση του κερατοειδούς ή του φακού δεν είναι εντελώς στρογγυλή. Ορισμένες φορές περιγράφεται σαν να έχει το μάτι σχήμα μπάλας του ράγκμπι και όχι μπάλας ποδοσφαίρου. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν λίγο αστιγματισμό, ο οποίος μπορεί να μη χρειάζεται διόρθωση. Αν η όραση γίνει θολή ή αν υπάρχουν πονοκέφαλοι, ο οφθαλμίατρός σας μπορεί να σας συστήσει να φοράτε γυαλιά συνεχώς ή μόνο για ορισμένες εργασίες.
Πρεσβυωπία
Η πρεσβυωπία είναι η απώλεια της δυνατότητας εστίασης που συμβαίνει φυσικά με την πάροδο της ηλικίας. Στα νεότερα άτομα, ο φακός είναι πολύ εύκαμπτος και το μάτι έχει ευρύ πεδίο εστίασης, από μεγάλη απόσταση μέχρι πολύ μικρή. Καθώς μεγαλώνετε, ο φακός σιγά-σιγά χάνει την ευκαμψία του, πράγμα που οδηγεί σε σταδιακή μείωση της ικανότητας εστίασης σε κοντινά αντικείμενα. Η πρεσβυωπία δεν είναι νόσος, αλλά μια κανονική και αναμενόμενη αλλαγή, η οποία αργά ή γρήγορα επηρεάζει όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από το εάν ήδη φορούν γυαλιά ή φακούς επαφής. Γύρω στην ηλικία των 40-45, θα αρχίσετε να παρατηρείτε ότι κρατάτε την εφημερίδα σε μεγαλύτερη απόσταση ή ότι χρειάζεστε περισσότερο φως για να διαβάσετε τα μικρά γράμματα. Δεν θα κερδίσετε τίποτα αν καθυστερήσετε να πάρετε γυαλιά για την ανάγνωση ή να αλλάξετε τα γυαλιά σας με διπλοεστιακά ή πολυεστιακά. Δεν υπάρχει κίνδυνος να τεμπελιάσουν τα μάτια σας. Ο οπτικός σας θα σας συστήσει την καλύτερη μορφή διόρθωσης της όρασης που μπορεί να προσαρμοστεί στον ξεχωριστό τρόπο ζωής και στην εργασία σας.
Η συχνή εξέταση είναι σημαντική για όλη σας τη ζωή, ανεξάρτητα από το εάν έχετε προβλήματα όρασης ή όχι.
Φακοί επαφής
1. Θα κάνω κακό στα μάτια μου αν φορέσω τους φακούς μου ανάποδα;
Μερικές φορές οι νέοι χρήστες φακών επαφής δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν αν ένας μαλακός φακός είναι ανάποδα ή όχι. Αν τον φορέσετε ανάποδα, δεν είναι ιδιαίτερα πιθανό να προκαλέσετε ζημία στο μάτι σας. Το μόνο που θα σας συμβεί είναι να νιώσετε δυσφορία, να βλέπετε θολά ή να φύγει ο φακός από το μάτι σας (ή να μετακινηθεί στο λευκό του ματιού σας).
2. Υπάρχει όριο ηλικίας στη χρήση φακών επαφής;
Η καλύτερη ηλικία κατά την οποία μπορεί να αρχίσει η χρήση φακών επαφής εξαρτάται από την ωριμότητα του παιδιού. Αρμόδιος για να λάβει απόφαση για το θέμα αυτό είναι αποκλειστικά ο ιατρός. Οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας μπορεί να αντιμετωπίσουν πρόβλημα με τη διαχείριση των φακών επαφής και, επίσης, μπορεί να διαπιστώσουν ότι τα μάτια τους είναι υπερβολικά ξηρά για τους φακούς.
3. Οι φακοί επαφής μιας χρήσης είναι ασφαλείς;
Οι περισσότεροι σύγχρονοι φακοί επαφής είναι ασφαλείς, αρκεί να χρησιμοποιούνται σωστά και εφόσον ο ασθενής επισκέπτεται τακτικά τον ιατρό του για εξέταση και ακολουθεί τις οδηγίες του.
4. Είναι ασφαλής η χρήση των φακών επαφής κατά τη διάρκεια της νύχτας;
Κάποιοι φακοί επαφής έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να μπορεί ο χρήστης να τους φορά και κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ωστόσο, η παρατεταμένη χρήση αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρών προβλημάτων με τους φακούς επαφής. Επομένως, πρέπει να συζητήσετε με τον οπτικό σας πριν αποφασίσετε αν κάποιοι συγκεκριμένοι φακοί είναι κατάλληλοι για εσάς.
5. Μπορώ να φορώ φακούς επαφής όταν κολυμπάω;
Υπάρχουν κάποιοι μικροοργανισμοί που ζουν στις πισίνες, οι οποίοι μπορούν να προκαλέσουν πολύ σοβαρές μολύνσεις εάν μπουν στα μάτια σας. Σας προτείνουμε να το συζητήσετε με τον οπτικό σας.
6. Μπορώ να αγοράσω φακούς επαφής από το διαδίκτυο;
Οι φακοί επαφής πρέπει να πωλούνται από εξουσιοδοτημένο οπτικό ή υπό την επίβλεψή του. Επίσης, πρέπει να διατίθενται βάσει πρόσφατης συνταγής (εντός ενός έτους). Κάποιες εταιρείες που δραστηριοποιούνται μέσω του διαδικτύου μπορούν να σας προμηθεύσουν φακούς επαφής εάν τους παράσχετε αντίγραφο της συνταγής σας. Πρέπει να φροντίσετε για την τακτική εξέταση των φακών σας.
7. Τι είναι οι επισκέψεις παρακολούθησης και ελέγχου των φακών επαφής;
Είναι ο έλεγχος στον οποίο πρέπει να υποβάλλονται οι χρήστες φακών επαφής. Είναι σημαντικό να επισκέπτεστε τον οπτικό σας τουλάχιστον μια φορά το χρόνο, προκειμένου να βεβαιωθείτε ότι οι φακοί επαφής δεν σας προκαλούν προβλήματα. Ακόμη κι αν δεν αντιμετωπίζετε προβλήματα με τους φακούς σας, στόχος της παρακολούθησης είναι να εντοπίσει τυχόν προβλήματα πριν εξελιχθούν.
8. Είναι αποτελεσματικοί οι διπλοεστιακοί φακοί επαφής;
Ορισμένοι άνθρωποι θεωρούν ότι οι διπλοεστιακοί φακοί επαφής είναι αρκετά αποτελεσματικοί ώστε να βλέπουν όλα όσα χρειάζεται να βλέπουν. Το πρόβλημα με τους διπλοεστιακούς φακούς επαφής είναι ότι, σε αντίθεση με τα διπλοεστιακά γυαλιά, ο χρήστης δεν μπορεί εύκολα να κοιτάζει μέσα από διαφορετικά μέρη του φακού για τις διάφορες εργασίες, καθώς οι φακοί μετακινούνται ακολουθώντας την κίνηση των ματιών. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά σχέδια διπλοεστιακών και πολυεστιακών φακών επαφής, οπότε μπορεί να διαπιστώσετε ότι ένα σχέδιο σας ταιριάζει καλύτερα από κάποιο άλλο. Την απόφαση θα πρέπει να τη λάβετε αφού συζητήσετε με τον οπτικό σας.
9. Οι φακοί επαφής προκαλούν μολύνσεις στα μάτια;
Καθώς οι φακοί επαφής βρίσκονται σε επαφή με τα μάτια σας, πρέπει να είναι καθαροί και αποστειρωμένοι πριν τους φορέσετε. Μπορεί κανείς να πάθει μολύνσεις στα μάτια ακόμη κι αν δεν φοράει φακούς επαφής. Ο κίνδυνος, όμως, για μολύνσεις στα μάτια στους χρήστες φακών επαφής είναι μεγαλύτερος (ειδικά αν χρησιμοποιούν νερό βρύσης για τους φακούς τους ή αν τους φορούν όλη νύχτα). Οι σύγχρονοι φακοί επαφής, αν εφαρμόζονται και χρησιμοποιούνται με τον κατάλληλο τρόπο, είναι μια πολύ ασφαλής μορφή διόρθωσης της όρασης. Αυτό, όμως, πρέπει να το συζητήσετε με τον οπτικό σας.
10. Το νερό της βρύσης κάνει κακό στους φακούς επαφής;
Ο κίνδυνος μόλυνσης των ματιών είναι σημαντικά αυξημένος αν χρησιμοποιείτε νερό της βρύσης με τους μαλακούς φακούς επαφής – οι υδρόβιοι μικροοργανισμοί μπορούν να προκαλέσουν πολύ σοβαρές μολύνσεις τα μάτια. Ωστόσο, οι κίνδυνοι ελαττώνονται στην περίπτωση σκληρών υλικών που είναι διαπερατά από τον αέρα. Ο ασφαλέστερος τρόπος είναι να μη χρησιμοποιείτε καθόλου νερό, αλλά τα κατάλληλα αποστειρωμένα αλατούχα διαλύματα.
11. Έχω αστιγματισμό. Μπορώ να βάλω φακούς επαφής;
Ο αστιγματισμός μπορεί να διορθωθεί με φακούς επαφής. Οι φακοί αυτοί μπορούν να είναι δακτυλιοειδείς μαλακοί φακοί ή δακτυλιοειδείς ή συμβατικοί φακοί διαπερατοί από τον αέρα. Ο οπτικός σας θα σας δώσει τις καλύτερες συμβουλές ανάλογα με την περίπτωσή σας.
12. Θέλω να φορέσω φακούς επαφής μόνο και μόνο για να αλλάξω το χρώμα των ματιών μου.
Οι φακοί επαφής με μηδέν διοπτρίες (καλλυντικοί φακοί επαφής) χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή και έχουν χρώμα ή/ και σχέδια στην επιφάνεια. Όπως όλοι οι φακοί επαφής, αυτοί οι νέοι φακοί επαφής εφαρμόζουν απευθείας πάνω στη μπροστινή επιφάνεια του ματιού και, έτσι, πρέπει να αντιμετωπίζονται με την ίδια προσοχή όπως και κάθε άλλο είδος φακών.
Σύμφωνα με τους νέους κανονισμούς που θεσπίστηκαν τον Ιούνιο του 2005, οι καλλυντικοί φακοί επαφής διέπονται τώρα από το ίδιο πλαίσιο με τους διορθωτικούς φακούς επαφής και η εφαρμογή τους επιτρέπεται μόνο από αδειούχο οπτικό ή υπό την εποπτεία του.
Ο οπτικός σας θα σας παράσχει όλες τις απαραίτητες συμβουλές για τον πιο κατάλληλο τύπο φακού, το χρονοδιάγραμμα χρήσης, τη συχνότητα αντικατάστασης και το σύστημα φροντίδας. Οι συχνοί έλεγχοι σε διαστήματα που ορίζει ο οπτικός είναι απαραίτητοι για να διασφαλιστεί ότι τα μάτια σας παραμένουν υγιή και ότι χρησιμοποιείτε τους καλύτερους φακούς για την ικανοποίηση των ιδιαίτερων αναγκών σας.
Ιδιαίτερη σημασία έχει οι χρήστες να μεριμνούν επαρκώς για το σωστό καθαρισμό και την απολύμανση αυτών των καινοτόμων φακών καθώς και των θηκών φύλαξής τους. Να χρησιμοποιείτε μόνο τα προϊόντα φροντίδας που σας συνιστά ο ιατρός σας και να ακολουθείτε σχολαστικά τις οδηγίες. Εφόσον χρησιμοποιούνται και φροντίζονται σωστά, οι καλλυντικοί φακοί plano δεν προκαλούν προβλήματα. Δεν πρέπει, όμως, να ξεχνάτε ότι η λανθασμένη χρήση των φακών επαφής μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές οφθαλμολογικές επιπλοκές.
(Περισσότερες συμβουλές για τη φροντίδα των φακών επαφής)
Γυαλιά οράσεως
Τύποι φακών και επιστρώσεων
Εστιακοί φακοί
Η απλούστερη μορφή γυαλιών ή φακών επαφής είναι οι εστιακοί φακοί, που κατασκευάζονται σύμφωνα με μοναδική συνταγή για να διορθώσουν συγκεκριμένο πρόβλημα όρασης. Οι κοίλοι φακοί χρησιμοποιούνται για τη διόρθωση της μυωπίας ενώ οι κυρτοί φακοί χρησιμοποιούνται για να διορθώσουν την υπερμετρωπία. Γενικά, οι κοίλοι φακοί είναι λεπτότεροι στο κέντρο σε σχέση με τα άκρα και οι κυρτοί φακοί είναι συνήθως λεπτότεροι στα άκρα σε σχέση με το κέντρο. Η κυρτότητα, το πάχος και το βάρος του φακού εξαρτώνται από το βαθμό μυωπίας ή πρεσβυωπίας που πρέπει να διορθώσει. Το πάχος και το βάρος του φακού επηρεάζεται, επίσης, από το υλικό του καθώς και από το μέγεθος και το σχήμα του σκελετού των γυαλιών που θα διαλέξετε. Κατά παράδοση, οι φακοί κατασκευάζονταν από γυαλί, αλλά σήμερα οι περισσότεροι φακοί κατασκευάζονται από ελαφρύ πλαστικό. Παράλληλα, υπάρχει μεγάλη γκάμα προϊόντων που μπορεί να ικανοποιήσει τη συνταγή και τον τρόπο ζωής σας.
Διπλοεστιακοί
Οι διπλοεστιακοί φακοί περιέχουν δυο οπτικές διορθώσεις με διακριτή διαχωριστική γραμμή μεταξύ των δυο μερών. Η πιο κοινή χρήση διπλοεστιακών φακών είναι από ανθρώπους που έχουν παρουσιάσει πρεσβυωπία και χρειάζονται μια διαφορετική συνταγή για την κοντινή όραση. Το πάνω μέρος του φακού διορθώνει τη μακρινή όραση και το κάτω μισό είναι για την κοντινή όραση. Επίσης, υπάρχουν τριπλοεστιακοί φακοί, οι οποίοι διαθέτουν τρία μέρη και παρέχουν διόρθωση και για την ενδιάμεση όραση. Οι διπλοεστιακοί και οι τριπλοεστιακοί φακοί κυκλοφορούν σε μεγάλη ποικιλία σχεδίων. Σήμερα, όμως, συνηθίζεται περισσότερο η χρήση πολυεστιακών φακών.
Πολυεστιακοί ή προοδευτικοί φακοί
Οι πολυεστιακοί φακοί, γνωστοί και ως προοδευτικοί, χρησιμοποιούνται για τη διόρθωση της πρεσβυωπίας αλλά, σε αντίθεση με τους διπλοεστιακούς, δεν έχουν διακριτές διαχωριστικές γραμμές μεταξύ των διαφόρων διορθώσεων. Αντίθετα, διαθέτουν μια περιοχή με διαβαθμίσεις όπου πραγματοποιείται σταδιακή μετάβαση της ισχύος του φακού από τη μια συνταγή στην άλλη, παρέχοντας έτσι τη δυνατότητα στο χρήστη να βλέπει καθαρά σε όλες τις αποστάσεις. Ένα άλλο πλεονέκτημα των φακών αυτών είναι ότι είναι πιο καλαίσθητοι – δεν τονίζουν τη διαδικασία της γήρανσης. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία πολυεστιακών φακών, ανάλογα με τον τρόπο ζωής και την εργασία σας. Χάρη στη σύγχρονη τεχνολογία φακών, υπάρχουν πολλά διαφορετικά σχέδια και υλικά από τα οποία μπορείτε να επιλέξετε. Ο οπτικός σας θα μπορέσει να σας συμβουλεύσει για τους φακούς που ικανοποιούν καλύτερα τις ανάγκες σας.
Φακοί υψηλού δείκτη διάθλασης και ασφαιρικοί φακοί
Αν χρειάζεστε φακούς μεγάλων βαθμών, μπορείτε να βελτιώσετε το βάρος ή την εμφάνιση των γυαλιών σας με φακούς από ειδικά υλικά και με ιδιαίτερα σχέδια. Χάρη στα υλικά υψηλού δείκτη διάθλασης και στον ασφαιρικό σχεδιασμό, οι φακοί μπορούν τώρα να γίνουν λεπτότεροι, ελαφρύτεροι και πιο καλαίσθητοι από τους συμβατικούς φακούς. Οι φακοί μυωπίας γίνονται λεπτότεροι με τα υλικά υψηλού δείκτη διάθλασης, ενώ ο ασφαιρικός σχεδιασμός, που ελαχιστοποιεί την ποσότητα του υλικού, κάνει τους φακούς πρεσβυωπίας λεπτότερους και ελαφρύτερους.
Γυαλιά ηλίου-οράσεως
Όποιο κι αν είναι το πρόβλημα της όρασής σας, είναι πολύ σημαντικό να προστατεύετε τα μάτια σας από την υπερβολική υπεριώδη ακτινοβολία (UV). Η προστασία είναι απαραίτητη για να αποφύγετε το φως που αντανακλάται πάνω στην άμμο και στο χιόνι ή αν περνάτε μεγάλα χρονικά διαστήματα σε εξωτερικούς χώρους, ιδίως το καλοκαίρι. Τα γυαλιά ηλίου-οράσεως κατασκευάζονται με εστιακούς, διπλοεστιακούς ή πολυεστιακούς φακούς και παρέχουν τα ίδια επίπεδα προστασίας με τα απλά γυαλιά ηλίου.
Γυαλιά ασφαλείας και γυαλιά για αθλήματα
Υπάρχουν ειδικοί φακοί και σκελετοί για την προστασία των ματιών για πολλές διαφορετικές χρήσεις ασφαλείας και ψυχαγωγίας.
Αντιανακλαστική επίστρωση
Οι φακοί των γυαλιών οράσεως μπορούν να έχουν αντιανακλαστική επίστρωση, η οποία στην πραγματικότητα εξαλείφει τις ενοχλητικές αντανακλάσεις από την επιφάνεια των φακών. Η μείωση του αντανακλώμενου φωτός είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για τους χρήστες Η/Υ και τη νυχτερινή οδήγηση. Επίσης, οι αντιανακλαστικές επιστρώσεις βελτιώνουν την αισθητική των γυαλιών σας, καθώς μπορούν να κάνουν τους χονδρούς φακούς να φαίνονται λεπτότεροι.
Σκληρή επίστρωση με αντοχή στις γρατσουνιές
Οι πλαστικοί φακοί είναι ελαφρύτεροι από τους παραδοσιακούς γυάλινους φακούς αλλά γρατσουνίζονται πιο εύκολα. Οι γρατσουνισμένοι φακοί μπορεί να είναι εκνευριστικοί για το χρήστη και να φαίνονται άσχημοι. Οι επιστρώσεις με αντοχή στις γρατσουνιές αποσκοπούν στην προστασία από τις ζημίες και στην παράταση του χρόνου ζωής των φακών.
Φακοί με πολλαπλές επιστρώσεις
Οι φακοί με πολλαπλές επιστρώσεις περιλαμβάνουν συνδυασμό επιστρώσεων – αντιανακλαστική, με αντοχή στις γρατσουνιές, υδρόφοβη και για προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία – με σκοπό τη βελτίωση των ιδιοτήτων των γυαλιών σας.
Φωτοχρωματικοί φακοί
Οι φωτοχρωματικοί φακοί αντιδρούν στο φως έτσι ώστε να έχουν, σε εσωτερικούς χώρους ή σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού, ανοιχτό χρώμα ενώ, σε συνθήκες έντονου φωτός, σκουραίνουν ώστε να αποκλείουν το εκτυφλωτικό φως και να προστατεύουν τα μάτια από την υπεριώδη ακτινοβολία. Τα σύγχρονα φωτοχρωματικά υλικά αντιδρούν και αποχρωματίζονται γρήγορα, είναι κατάλληλα για τις περισσότερες συνταγές και είναι πιθανότερο να είναι από ελαφρύ πλαστικό και όχι από γυαλί.
Τι είναι οι φωτοχρωματικοί φακοί;
Οι φωτοχρωματικοί φακοί είναι φακοί που μεταβάλλουν το χρώμα τους ανάλογα με τις συνθήκες φωτισμού. Όταν εκτίθενται στο ηλιακό φως, σκουραίνουν γρήγορα για να αποκλείσουν το εκτυφλωτικό φως και να προστατέψουν τα μάτια από την υπεριώδη ακτινοβολία. Γενικά, οι φακοί αυτοί είναι σχεδόν άχρωμοι στο σκοτάδι.
Γιατί να φορέσω φωτοχρωματικούς φακούς;
Πολλοί άνθρωποι φορούν αυτούς τους φακούς και τους βρίσκουν βολικούς, καθώς σκουραίνουν αυτόματα στο ηλιακό φως και δεν χρειάζεται να έχουν μαζί τους γυαλιά ηλίου-οράσεως. Τα σύγχρονα φωτοχρωματικά υλικά αντιδρούν και αποχρωματίζονται γρήγορα, είναι κατάλληλα για τις περισσότερες συνταγές και είναι πιθανότερο να είναι από ελαφρύ πλαστικό και όχι από γυαλί.
Οδήγηση με φωτοχρωματικούς φακούς
Υπάρχει προβληματισμός σχετικά με το ασφαλές της χρήσης φωτοχρωματικών φακών για δραστηριότητες σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού όταν η όραση έχει κρίσιμη σημασία – όπως κατά τη νυχτερινή οδήγηση.
Πρέπει να ληφθούν υπόψη πολλοί παράγοντες:
1. Κάθε χρώμα μειώνει την ποσότητα φωτός που εισέρχεται στα μάτια σας. Όσο πιο σκούρο είναι το χρώμα, τόσο περισσότερο μειώνεται η ποσότητα του φωτός. Δεν πρέπει να φοράτε σκούρα γυαλιά για νυχτερινή οδήγηση.
2. Γενικά, βλέπουμε καλύτερα στο φως παρά στο σκοτάδι. Οπότε, όσο περισσότερο φως μπαίνει στα μάτια σας τόσο το καλύτερο (εφόσον δεν σας τυφλώνει).
3. Καθώς κάποια ποσότητα φωτός χάνεται από αντανάκλαση στην επιφάνεια των φακών, οι επιδόσεις όλων των φακών βελτιώνονται αν διαθέτουν αντιανακλαστική επίστρωση για τη μείωση των αντανακλάσεων από την εμπρός και την πίσω επιφάνεια των φακών. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για τους πιο λεπτούς φακούς υψηλού δείκτη διάθλασης. Ο οπτικός σας θα μπορέσει να σας δώσει σχετικές συμβουλές.
4. Η ποσότητα φωτός που διαβιβάζεται στους σύγχρονους φωτοχρωματικούς φακούς με πολλαπλή αντιανακλαστική επίστρωση στην διαυγή τους κατάστασή τους δεν είναι πολύ μικρότερη από εκείνη που εκπέμπεται από έναν λευκό, μη φωτοχρωματικό φακό χωρίς αντιανακλαστική επίστρωση.
5. Ορισμένα από τα παλαιότερα φωτοχρωματικά υλικά δεν γίνονται τόσο άχρωμα όσο τα πιο σύγχρονα φωτοχρωματικά υλικά. Σας συνιστούμε να επιλέξετε τους καλύτερους φακούς ανάλογα με την οικονομική σας δυνατότητα, ιδιαίτερα αν επιθυμείτε να τους χρησιμοποιείτε σε περιπτώσεις όπου η νυχτερινή όραση έχει εξαιρετική σημασία.
6. Οι επιδόσεις μερικών από τα παλαιότερα φωτοχρωματικά υλικά υποβαθμίζονται με το πέρασμα του χρόνου. Αν παρατηρήσετε ότι οι φωτοχρωματικοί φακοί σας δεν αποχρωματίζονται στο βαθμό που συνέβαινε προηγουμένως, πρέπει να αγοράσετε καινούργια γυαλιά.
7. Στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας πρέπει να μπαίνει περισσότερο φως στα μάτια τους σε σχέση με τα νεότερα άτομα. Αυτό συμβαίνει επειδή το μάτι φυσικά απορροφά περισσότερο φως με την πάροδο της ηλικίας, πράγμα που σημαίνει ότι χρειάζεται να μπαίνει στο μάτι περισσότερο φως προκειμένου να φτάνει ίδια ποσότητα φωτός στον αμφιβληστροειδή.
8. Κατά την οδήγηση, μπορεί να διαπιστώσετε ότι οι φωτοχρωματικοί φακοί σας δεν σκουραίνουν τόσο όσο στον εξωτερικό χώρο. Τα παρμπρίζ (και τα παράθυρα) των αυτοκινήτων φιλτράρουν και απορροφούν τη μεγάλη ποσότητα ακτινοβολίας μικρού μήκους κύματος (κοντά στα UV) που κανονικά θα έκανε τους φωτοχρωματικούς φακούς να γίνουν πολύ σκούροι.
Για περισσότερες συμβουλές, επικοινωνήστε με τον οπτικό σας, ο οποίος θα μπορέσει να σας συστήσει ποιος φακός είναι πιο κατάλληλος για εσάς.
Νυχτερινή όραση και οδήγηση
Οι πληροφορίες που ακολουθούν σχετικά με τα προβλήματα νυχτερινής όρασης και οδήγησης προέρχονται από κοινή έρευνα του Κολλεγίου και της Ένωσης Οπτομετρών της Μεγάλης Βρετανίας.
Ποιος υποφέρει από προβλήματα νυχτερινής όρασης;
Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν ότι η νυχτερινή οδήγηση τη νύχτα είναι πιο πιεστική και απαιτητική σε σχέση με την οδήγηση κατά τη διάρκεια της ημέρας. Λαμβάνουμε φυσικά μέτρα γι’ αυτό όταν οδηγούμε, είναι όμως γεγονός ότι ο αριθμός τροχαίων ατυχημάτων τη νύχτα είναι πολύ μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Τι είναι η νυχτερινή μυωπία;
Ο όρος «νυχτερινή μυωπία» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά πριν από μερικά χρόνια και κάποιοι αναζήτησαν ειδικά γυαλιά οδήγησης για να τη διορθώσουν. Γενικά, είναι γνωστό ότι η μυωπία επηρεάζει τη μακρινή όραση. Οι μύωπες μπορούν να δουν καθαρά τα κοντινά αντικείμενα ενώ βλέπουν θολά τα μακρινά αντικείμενα. Πρόκειται για πρόβλημα που εμφανίζεται σε όλες τις συνθήκες και καταστάσεις φωτισμού. Ωστόσο, από την έρευνα έχει προκύψει ότι, σε συνθήκες πολύ χαμηλού φωτισμού, πολύ χαμηλότερες από εκείνες που επικρατούν κατά τη νυχτερινή οδήγηση με αναμμένους τους προβολείς, τα νεότερα άτομα με κατά τα άλλα τέλεια όραση αποκτούν μια προσωρινή μυωπία.
Τι προκαλεί αυτή την αλλαγή;
Κανονικά, τα άτομα κάτω των 40-45 ετών μπορούν να ρυθμίσουν την εστίαση των ματιών τους μεταξύ μεγάλης και μικρής απόστασης κατά βούληση. Ωστόσο, όταν επικρατεί βαθύ σκοτάδι, το σύστημα αυτό σταματά να λειτουργεί και η εστίαση του ματιού περιορίζεται σε μια σταθερή απόσταση, 1m περίπου.
Σίγουρα όμως αυτό σημαίνει ότι για την οδήγηση χρειάζονται ειδικά γυαλιά;
Ναι, αυτός είναι λογικός συλλογισμός και είναι αλήθεια ότι, αν τα μάτια του οδηγού είναι μονίμως εστιασμένα στο 1m, ο δρόμος μπροστά και η κίνηση από το αντίθετο ρεύμα φαίνονται θολά. Ευτυχώς, όμως, αυτή η μόνιμη εστίαση δεν αποτελεί πρόβλημα. Ο φωτισμός των σύγχρονων αυτοκινητοδρόμων και οχημάτων είναι αρκετός για να λειτουργεί κανονικά ο μηχανισμός εστίασης των ματιών: ακόμη κι όταν δεν υπάρχουν κολώνες φωτισμού του δρόμου.
Παρόλα αυτά, τα πράγματα είναι κάπως θολά όταν οδηγώ τη νύχτα!
Τα επίπεδα φωτισμού των δρόμων τη νύχτα είναι προφανώς χαμηλότερα σε σχέση με το φως της μέρας. Αυτό προκαλεί διαστολή της κόρης των ματιών κατά τη νυχτερινή οδήγηση σε σχέση με την οδήγηση υπό συνθήκες περισσότερου φωτισμού και η αύξηση του μεγέθους της κόρης μπορεί να επιτείνει οποιαδήποτε υπάρχοντα μικρά προβλήματα εστίασης, προκαλώντας θόλωση. Αν παρατηρήσετε τέτοιου είδους θόλωση, μπορεί να χρειάζονται αλλαγή τα γυαλιά ή οι φακοί επαφής που ήδη έχετε ή μπορεί να χρειάζεστε διορθωτικά γυαλιά. Ο οπτομέτρης σας είναι εκείνος που θα σας συμβουλεύσει σχετικά με αυτό το θέμα.
Έχω ελέγξει τα γυαλιά μου αλλά βλέπω φωτεινούς κύκλους και αντανακλάσεις γύρω από φώτα και προβολείς που με κάνουν να νιώθω δυσφορία. Τι μπορώ να κάνω γι’ αυτό;
Η συνηθέστερη αιτία για τους φωτεινούς κύκλους και τις αντανακλάσεις είναι το βρώμικο παρμπρίζ (από μέσα και από έξω). Κατά παρόμοιο τρόπο, οι γρατσουνισμένοι ή βρώμικοι φακοί των γυαλιών σας μπορούν να συμβάλλουν στην ανεπιθύμητη σκέδαση του φωτός, όπως και οι σχηματιζόμενοι υδρατμοί σε κάποια από αυτές τις επιφάνειες. Μια καλή ιδέα είναι να καθαρίζετε πάντα το παρμπρίζ και τα γυαλιά σας πριν από τη νυχτερινή οδήγηση. Μερικές φορές, τη νύχτα, οι αντανακλάσεις από τις επιφάνειες των φακών των γυαλιών σας μπορούν να προκαλέσουν πολλαπλές εικόνες φώτων. Σε περίπτωση που παρατηρήσετε αυτό το φαινόμενο, υπάρχουν αποτελεσματικές αντιανακλαστικές επιστρώσεις φακών. Ζητήστε λεπτομέρειες από τον οπτομέτρη σας.
Είναι απλά ένα από τα προβλήματα που έρχονται με το πέρασμα της ηλικίας;
Δυστυχώς, πολλές αλλαγές στα μάτια μπορούν να επιδεινώσουν τη δυσφορία από τα έντονα φώτα κατά τη νυχτερινή οδήγηση, ιδίως στους οδηγούς μεγαλύτερης ηλικίας. Αυτό πολλές φορές οφείλεται σε καταρράκτες, που προκαλούν συνθήκες όρασης παρόμοιες με εκείνες που έχουμε όταν κοιτάζουμε μέσα από ένα βρώμικο παράθυρο. Τα γυαλιά δεν βοηθούν καθόλου σε αυτή την περίπτωση και, ίσως, είναι καλή ιδέα να περιορίσετε τη νυχτερινή οδήγηση. Αν σας ενοχλούν οι προβολείς των οχημάτων στο αντίθετο ρεύμα, προσπαθήστε να συγκεντρωθείτε στην κοντινότερη προς τα εσάς άκρη του δρόμου καθώς οδηγείτε – αλλά μην ξεχάσετε να ελαττώσετε ταχύτητα!
Έχω δει διαφημίσεις για πορτοκαλί γυαλιά νυχτερινής οδήγησης. Βοηθούν;
Δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι οι φακοί αυτοί βελτιώνουν την όραση στο δρόμο, μάλιστα οι έγχρωμοι φακοί ενδέχεται να επιδεινώσουν την όραση. Οι χρωματισμοί του παρμπρίζ έχουν το ίδιο αποτέλεσμα. Γι’ αυτό, ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας προειδοποιεί τους οδηγούς να μη χρησιμοποιούν κανενός είδους χρώμα τη νύχτα.
Και τα μπλε φώτα νύχτας που διαφημίζονται για χρήση μέσα στο αυτοκίνητο;
Τα φώτα αυτά προκαλούν συστολή της κόρης του ματιού και, έτσι, ενδέχεται να μειώνουν τη λάμψη από τους προβολείς των οχημάτων που πλησιάζουν αλλά δυσκολεύουν και την οπτική αντίληψη του δρόμου. Δεν συνίστανται.
Τι πρέπει να κάνω για να βεβαιωθώ ότι βλέπω όσο το δυνατόν καλύτερα όταν οδηγώ τη νύχτα;
Φροντίστε να εξετάζετε τα μάτια σας τακτικά.
Να φοράτε πάντοτε γυαλιά ή φακούς επαφής μακρινής όρασης προσαρμοσμένους στην τελευταία σας διάγνωση.
Αν είναι δυνατό, να έχετε ένα εφεδρικό ζευγάρι γυαλιά μέσα στο αυτοκίνητο.
Μη χρησιμοποιείτε χρωματιστούς φακούς. Αν, όμως, είναι ανάγκη, επενδύστε τους με αντιανακλαστική επίστρωση.
Μην ξεχνάτε να καθαρίζετε πάντοτε το παρμπρίζ σας, από έξω και από μέσα.
Βεβαιωθείτε ότι τα φώτα του αυτοκινήτου σας λειτουργούν κανονικά.
Τέλος, αν έχετε αμφιβολίες σχετικά με το εάν η κατάσταση της όρασής σας σάς επιτρέπει να οδηγείτε νύχτα, συμβουλευτείτε τον οπτομέτρη σας.
Η υπεριώδης ακτινοβολία και τα μάτια
Οι πληροφορίες που ακολουθούν, σχετικά με τις επιπτώσεις της τρύπας του όζοντος και τον κίνδυνο από την υπερβολική υπεριώδη ακτινοβολία, προέρχονται από κοινή έρευνα του Κολλεγίου και της Ένωσης Οπτομετρών της Μεγάλης Βρετανίας.
Τι είναι το όζον;
Το όζον είναι μια μορφή οξυγόνου, όπου τρία άτομα οξυγόνου ενώνονται και σχηματίζουν ένα μόριο όζοντος (Ο3). Σχηματίζεται λόγω της επίδρασης του ηλιακού φωτός πάνω σε μόρια κανονικού οξυγόνου (Ο2) στη στρατόσφαιρα. Έτσι, κατά κύριο λόγο σκορπίζει σε ένα «στρώμα» σε ύψη μεταξύ 10 και 30km από την επιφάνεια της Γης. Επίσης, ποσότητες όζοντος μπορούν να σχηματιστούν κοντά στην επιφάνεια της Γης, λόγω της επίδρασης του ηλιακού φωτός πάνω στα καυσαέρια των αυτοκινήτων, για παράδειγμα.
Γιατί είναι σημαντικό το στρώμα του όζοντος;
Ο ήλιος δεν εκπέμπει μόνο ορατό φως, αλλά και υπεριώδη ακτινοβολία μικρού μήκους κύματος (UV). Το στρώμα του όζοντος απορροφά τα μικρότερα, πιο επικίνδυνα μήκη κύματος της υπεριώδους ακτινοβολίας και δεν τα αφήνει να φτάσουν στην επιφάνεια της Γης. Αυτή η υπεριώδης ακτινοβολία μικρού μήκους κύματος μπορεί να επηρεάσει την ανθρώπινη υγεία, προκαλώντας καρκίνο του δέρματος και επηρεάζοντας το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα. Προκαλεί επίσης διάφορες ζημίες στα μάτια (π.χ. φωτοκερατίτιδα ή τύφλωση χιονιού καθώς και διάφορες κηλίδες πάνω και μέσα στα μάτια, μεταξύ των οποίων οι πιμελίσκες, τα πτερύγια και ο καταρράκτης).
Τι συμβαίνει στο στρώμα του όζοντος;
Το στρώμα του όζοντος καταστρέφεται από διάφορα χημικά προϊόντα που κατασκευάζει ο άνθρωπος (π.χ. χλωρο-φθοράνθρακες ή CFC), τα οποία εκλύονται από την επιφάνεια της Γης και ανεβαίνουν στη στρατόσφαιρα, όπου διασπούν τα μόρια του όζοντος.
Γίνεται τίποτα για να σταματήσει αυτό;
Πολλά κράτη έχουν υπογράψει το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ (1987) και τις μεταγενέστερες τροποποιήσεις του, με το οποίο περιορίζεται η παραγωγή των εν λόγω επιβλαβών χημικών ουσιών. Ωστόσο, επειδή τα συγκεκριμένα χημικά προϊόντα παραμένουν για μεγάλο διάστημα στην ατμόσφαιρα, η απώλεια του όζοντος θα εξακολουθήσει για τουλάχιστον 50 χρόνια ακόμη. Επίσης, υπάρχουν ανησυχίες ότι κάποια κράτη ίσως εξακολουθήσουν να παράγουν τα εν λόγω χημικά προϊόντα.
Γνωρίζουμε εάν έχει ήδη σημειωθεί απώλεια του ατμοσφαιρικού όζοντος;
Ναι. Όλες οι μετρήσεις που γίνονται από δορυφόρους, διαστημόπλοια και από το έδαφος δείχνουν ότι ορισμένες εποχές του χρόνου το όζον είναι κατά 50% λεπτότερο πάνω από το Νότιο Πόλο. Ευτυχώς, οι απώλειες πάνω από την Ευρώπη και από άλλες περιοχές εκτός των πολικών ζωνών είναι πολύ μικρότερες (περίπου 4% ανά δεκαετία από το 1979).
Αυτό σημαίνει ότι περισσότερη υπεριώδης ακτινοβολία μικρού μήκους κύματος φτάνει στην επιφάνεια της Γης;
Ναι, στο Νότιο Πόλο. Προς το παρόν, δεν έχουμε πολλά στοιχεία που να υποδεικνύουν αύξηση των επιπέδων της υπεριώδους ακτινοβολίας στην Ευρώπη και σε άλλες περιοχές εκτός των πόλων, παρόλο που η κατάσταση παρακολουθείται στενά, προκειμένου να είμαστε σίγουροι ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί.
Πότε πρέπει να προστατεύω τα μάτια μου από τη μικρού κύματος υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου;
Σήμερα, οι κίνδυνοι για τα μάτια δεν είναι ιδιαίτερα αυξημένοι σε σχέση με το παρελθόν. Οι ποσότητες της δυνητικά επιβλαβούς ηλιακής υπεριώδους ακτινοβολίας ήταν και θα είναι πάντα μεγαλύτερες κατά το μεσημέρι στα μέσα του καλοκαιριού. Αυξάνονται καθώς μετακινούμαστε προς τον ισημερινό ή προς μεγαλύτερα υψόμετρα. Η άμμος και το χιόνι τείνουν να αντανακλούν σημαντικές ποσότητες υπεριώδους ακτινοβολίας, αυξάνοντας έτσι τους κινδύνους για βλάβες. Η προστασία είναι σίγουρα απαραίτητη όταν κάνετε σκι ή άλλες δραστηριότητες στο χιόνι σε μεγάλα υψόμετρα (ιδίως το καλοκαίρι) ή στις παραλίες, ιδιαίτερα όταν βρίσκονται κοντά στον ισημερινό.
Πώς μπορώ να προστατέψω τα μάτια μου;
Τα καπέλα με γείσο μειώνουν σημαντικά την ποσότητα φωτός που χτυπά τα μάτια σας όταν περπατάτε ή όταν στέκεστε. Οι οφθαλμικοί φακοί υψηλού δείκτη διάθλασης παρέχουν σημαντική προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία μικρού μήκους κύματος. Τα γυαλιά ηλίου παρέχουν ακόμη καλύτερη προστασία, παρόλο που είναι σημαντικό να ελέγχετε ότι τα εν λόγω γυαλιά έχουν κατασκευαστεί ώστε να πληρούν τα πρότυπα για τα γυαλιά ηλίου (πχ BS EN 1836:2005). Η κατηγορία 2 (20% διαπερατότητα) παρέχει καλή προστασία για τις βροχερές μέρες του χειμώνα. Η προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία του περιβάλλοντος που έρχεται από το πλάι ή που αντανακλάται από κάτω είναι επίσης επιθυμητή. Επίσης, αν διαλέξετε κάποιους μοντέρνους σκελετούς μικρού μεγέθους, πρέπει να ελέγξετε ότι παρέχουν προστασία και από πάνω.
Χρειάζομαι προστασία ακόμη κι όταν ο ουρανός είναι συννεφιασμένος;
Πολλοί τύποι σύννεφων επηρεάζουν ελάχιστα την ποσότητα υπεριώδους ακτινοβολίας που φτάνει στην επιφάνεια της Γης. Έτσι λοιπόν, καλά θα κάνετε να εξακολουθήσετε να προστατεύετε τα μάτια σας από την υπεριώδη ακτινοβολία του περιβάλλοντος υπό επικίνδυνες συνθήκες, ακόμη κι όταν ο ουρανός είναι συννεφιασμένος. Ένας συννεφιασμένος ουρανός εξακολουθεί να έχει υψηλή αντανάκλαση, όπως οι παραλίες με λευκή άμμο, και πρέπει σε κάθε περίπτωση να φοράτε προστασία.
Ενδέχεται οι κίνδυνοι να αυξηθούν στο μέλλον;
Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι η υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ θα σταματήσει την καταστροφή του στρώματος του όζοντος. Πρέπει, όμως, να φροντίζουμε όλοι ώστε να έχουμε επαρκή προστασία από την υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία μήκους κύματος. Ωστόσο, είναι πολύ δύσκολο να προβλέψουμε ακριβώς τι θα γίνει και ολόκληρος ο κόσμος παρακολουθεί στενά τα επίπεδα τόσο του όζοντος όσο και της υπεριώδους ακτινοβολίας, έτσι ώστε οποιαδήποτε επιδείνωση του προβλήματος να μπορέσει να εντοπιστεί άμεσα.
Αν τα μάτια μου έχουν εκτεθεί σε υπερβολική υπεριώδη ακτινοβολία μικρού μήκους κύματος, πώς μπορώ να το γνωρίζω;
Μερικές ώρες μετά την έκθεση, τα μάτια σας θα κοκκινίσουν και θα αρχίσουν να δακρύζουν. Μπορεί να τα νιώθετε ξηρά και να νιώθετε πιο άνετα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο. Ευτυχώς, η φωτοκερατίτιδα θα υποχωρήσει μετά από μια-δυο ημέρες. Ωστόσο, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο μακρόχρονων επιπτώσεων. Γι’ αυτό, αξίζει να προστατεύετε τα μάτια σας από μελλοντικούς κινδύνους.
Τι είναι οι πολωμένοι φακοί;
Οι πολωμένοι φακοί αξιοποιούν τις ιδιότητες του φωτός. Αυτό συμβαίνει επιτρέποντας στο φως να διέλθει από ένα μεσημβρινό του φακού, ενώ το υπόλοιπο φως αποκλείεται. Το αποτέλεσμα είναι να μην επιτρέπεται στη λάμψη να φτάσει στα μάτια.
Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για τους ψαράδες, τους επαγγελματίες οδηγούς και, γενικά, τα άτομα που εκτίθενται σε ακραίες συνθήκες λάμψης και ηλιοφάνειας.
Μπορούν επίσης να κατασκευαστούν βάσει της συνταγής των γυαλιών οράσεως που έχετε.
* Θέλουμε να ευχαριστήσουμε το Κολέγιο των Οπτομετρών που μας επέτρεψε να αναπαράγουμε μέρος του υλικού συχνών ερωτήσεων που προορίζεται για το ευρύ κοινό.
